بخش های این مقاله
اختلالات تغذیه ای
Eating Disorders
پر خوری عصبی (BED) را با چه دارویی و روشی می‌توان کنترل کرد؟
پرخوری و کم خوری هر دو میتوانند برای سلامتی مضر باشند. نوعی از پرخوری ها در دسته بیماری های عصبی محسوب میشوند و راههای درمانی مختلف دارد.
اختلالات تغذیه ای به صورت کلی در سه نوع دیده میشوند:
Anorexia nervosa -1
در این بیماری، فرد رژیم های غذایی سختی به خود می‌دهد و همواره نگران وزن و شکل بدن خود میباشد گرچه ممکن است حتی این فرد زیر وزن نرمال باشد ولی به صورت وسواس گونه ای وزن خود را کنترل میکند.
زیاده روی در خوردن
(BED)
این بیماری در سال ۲۰۱۳ به عنوان یک بیماری روحی روانی شناخته و معرفی شد. بر اساس تحقیقات انجام شده، هر چقدر میزان اضافه وزن فردی بیشتر باشد احتمال ابتلا آن فرد به اختلال BED تا ۵۰ درصد بیشتر خواهد بود. مباحث تغذیه غلط یا ناسالم، نداشتن اشتها یا داشتن اشتهای زیاد بسیار چالش برانگیز هستند و این روزها جز تاپیک‌های جذاب برای هر فردی شده اند. پرخوری ممکن است از پیامدهای بیماری دیابت نوع دوم هم باشد.
شاید همه شما شنیده باشید و یا برخورد کرده باشید که یک فرد دیابتی چقدر ممکن است اشتهای کاذب برای خوردن داشته باشد.
نفتا NAFTA چیست؟
یکی از مشکلات مطرح شده در افراد دیابتی و چاق بیماری NAFTA Non-Alcoholic Fatty Liver Disease میباشد که یک ریسک فاکتور برای ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی میباشد. داروهایی برای این مشکل ارائه شده است و در بعضی مقالات از داروهای دیابتی کمک گرفته شده است تا NAFTAحتی در فرد غیر دیابتی کنترل شود. در حالت پیشرفته امکان تبدیل این بیماری به سرطان کبد وجود دارد.
سوال مهم اینجاست که واقعا چقدر خوردن مناسب است ؟
چقدر خوردن باعث میشود که تشخیص BED داده شود؟
بر اساس آمار اعلام شده افراد مبتلا به BED یا زیاده روی در خوردن ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ کیلوکالری در هر وعده حمله بیماری خود ممکن است مصرف می‌کنند که معادل خوردن یک لیتر بستنی، ۵ تا ۱۰ همبرگر، ۲ بسته بزرگ چیپس، ۵ تا ۱۰ کاسه بزرگ از غلات با شیر و یا یک پیتزای خیلی بزرگ میباشد. یک فرد ۸۰ کیلویی بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلوکالری روزانه در یک سبک زندگی نرمال دریافت میکند. با مقایسه اعداد می‌توان متوجه شد که این نوع دریافت کالری همانند یه بمب هسته ای برای پانکراس میباشد. طبق تحقیقات از زمان شروع بیماری تا زمان تشخیص معمولا ۶ سال فاصله می افتد. اگر در فکر پیشگیری از دیابت هستید باید BED را جدی بگیرید.
آیا هر نوع پرخوری را می‌توان BED محسوب کرد؟
هر فردی ممکن است در شرایط خاص یا در یک مهمانی زیاده روی در خوردن بکند اما روتین زندگی او نباشد. در نظر داشته باشید BED یک بیماری وابسته به روح و روان میباشد. محققین متوجه شده اند در افرادی که از این بیماری رنج میبرند یک تغییر در الگوی مغزی وجود دارد. از سوی دیگر عادتهای رفتاری هم دخیل میباشند.
چندین ریسک فاکتور باعث ایجاد این مشکل میشوند:
– محیطی
– تاثیر فرهنگ های غذایی خانواده
– استرس های گذشته و حال حاضر
– فیزیولوژیک
– ژنتیک
– جنسیت زن
*بیماری BED متابولیسم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
*افرادی که سابقه کنترل رژیم غذایی سخت داشتند احتمال ایجاد این بیماری در آنها بیشتر است.
بیماری‌های همراه با BED
افراد مبتلا به بیماری پرخوری، دچار مشکلات متابولیک یا سندرم متابولیک میشوند:
– چاقی
– چربی خون بالا
– فشار خون بالا
– دیابت نوع ۲
– نارسایی قلبی
در واقع در فرد مبتلا به پرخوری، احتمال ایجاد این اختلالات افزایش می یابد. در نظر داشته باشید که افراد دیابتی که مشکل پرخوری دارند نیز ریسک مشکلات قلبی و عروقی در آنها زیاد میشود. با درمان BED میزان قند سه ماه بیمار یا همان A1C سیر نزولی خواهد داشت و پیشرفت بیماری دیابت کندتر خواهد شد.
تشخیص و غربالگری بیماری BED
– تمامی افرادی که افزایش وزن دارند و یکی از علائم سندرم متابولیک را دارند باید تحت بررسی قرار بگیرند.
مثلا فردی با افزایش وزن و دیابت، فردی با مشکل چاقی و فشار خون بالا…
– تمامی افرادی که مشکل چاقی دارند و از بیماری‌های روحی روانی مثل افسردگی، اضطراب هم رنج میبرند.
– همه افرادی که چاق هستند و قبلا سابقه رژیم غذایی داشتند.
– تمامی افرادی که اضافه وزن دارند و یک حادثه سخت در زندگی تجربه کرده اند.
تشخیص افتراقی BED با بولیمیا
پزشک با پرسیدن ۷ سوال از بیمار و بررسی تاریخچه بیمار تشخیص افتراقی بین پرخوری عصبی و پرخوری بولیمیا را انجام خواهد داد:
۱- در طول سه ماه گذشته آیا پیش آمده است که مرحله ای از خوردن خیلی زیاد را تجربه کنید؟
۲- آیا بعد از پرخوری احساس استرس و ناراحتی کردید؟
۳- آیا توانایی کنترل کردن، خوردن خود را داشتید؟
۴-آیا با وجود گرسنه نبودن همچنان خوردن را ادامه دادید؟
۵- در زمان پرخوری آیا از زیاد خوردن خود حس شرمندگی داشتید؟
۶- آیا برایتان پیش آمد که بعد از پرخوری حس بدی نسبت به خودتان داشته باشید و خود را گناهکار بدانید؟
۷- آیا پس از خوردن سعی کردید دچار استفراغ شوید تا وزنتان را کنترل کنید؟
مکانیسم اختلال پر خوری عصبی با پرخوری بولیمیا طبق بررسی های انجام شده متفاوت به نظر می‌رسد.
در BED اختلالات مربوط به مسیر دو‌پامین و اوپیویید است در حالی که در بولیمیا اختلالات سروتونینی مطرح میشود. در واقع مواد شیمیایی درگیر در ایجاد این دو نوع پرخوری متفاوت میباشند و درنتیجه درمان‌ها نیز متفاوت خواهند بود. در BED ، فرد در زمان خوردن لذت میبرد ولی بعدا دچار ناراحتی و پشیمانی میشود.
اما در بولیمیا فرد در حین خوردن و بعد از آن استرس دارد.
در بیمارس بولیمیا بیمار به سایکولوژیست ارجاع داده میشود تا درمان‌های رفتاری هم انجام شود.
هدف از درمان BED
در این درمان دو مقصد نهایی دنبال میشود.
آرمان اولیه
– آموزش دوری از پرخوری
– کاهش تعداد اپیزودهای بیماری و کاهش میزان مصرف غذا
آرمان ثانویه
–کم کردن وزن به میزان مناسب
-کاهش تدریجی سختگیری ها در چرخه خوردن
-کام کردن مستمر با رعایت استانداردهای اعلام شده
کاهش نیم تا دو‌پوند در هفته ایده ال در نظر گرفته میشود. بیشتر از دو‌پوند در هفته را استاندارد در نظر نمیگیری.
درمان
۱- با رژیم غذایی مناسب
– مشاوره با متخصص تغذیه
– نرمال کردن میزان دریافتی غذا و رفتارهای غذایی
۲- دارویی
– ضد افسردگی ها مثل فلوکستین
به خصوص در افرادی که چاقی همراه با افسردگی و اضطراب دارند.
تحقیقات بیشتر نیاز است.
– ضد تشنج ها مثل توپیرامات
با توجه به عوارض باید دقت در مصرف شود.
معمولا با ۲۵ میلی گرم شروع میشود و هر دو هفته ۲۵ میلی گرم اضافه میشود تا دوز مد نظر حاصل شود.
تحقیقات بیشتر نیاز است.
– مواد محرک
– داروهای موثر در سیستم مرکزی مغز
این روزها داروهایی از دسته GLP1 ها همانند ویکتوزا مطرح شده اند.
این دسته داروها با دو مکانیسم اشتها را کاهش می‌دهند:
۱- مسیر احساس سیری از هیپوتالاموس را تحت تاثیر قرار می‌دهند و تحریک می‌کنند.
۲- مسیر احساس گرسنگی از هیپوتالاموس را تحت تاثیر قرار می‌دهند وبلاک می‌کنند.
نتیجه نهایی کاهش اشتها و کاهش وزن خواهد بود.
این دسته دارویی هنوز به صورت رسمی جهت مصرف در بیماری BED یا پرخوری تایید نشده است. تنها داروی تایید شده برای درمان بیماری پرخوری در کانادا Lisdexamfetamine لیزدکس امفتامین(بیماری باید توسط پزشک تایید شده باشد) میباشد که با دوز ۳۰ و ۵۰ و ۷۰ شروع میشود. به تدریج در طی ۳ هفته افزایش دوز داده میشود. حتی با وجود بعضی عوارض احتمال ، بیمار ترغیب میشود که مصرف را ادامه دهد. سپس به مدت ۸ هفته روی دوز پایدار بیمار را نگه میدارند. بعد از یک هفته پیگیری انجام میشود.
بر اساس آمار اعلام شده قطع مصرف بعد از حدود ۲۶ هفته مصرف دوز نگهدارنده، ۳۲ درصد بازگشت بیماری وجود داشته است. ۶۸ درصد بیماران با وجود قطع دارو، درمان شده اند و این خبر خوشحال کننده ای است. به نظر می‌رسد این دارو کمک میکند تا بیماران نحوه کنترل اشتهای خود را یاد بگیرند.
در نظر داشته باشید که لیزدکس امفتامین و توپیرامات به همراه درمان‌های مشاوره ای موثر واقع خواهند بود. درمان‌های رفتاری بیمار را کمک خواهد کرد تا پاتولوژی خوردن را تغییر دهند و به افزایش وزن خود توجه کنند. در زمان مصرف این داروها بیمار مرتب وزن، میزان قند و چربی خون را باید کنترل کند.
این دارو در بیماران ۱۸ تا ۵۵ سال بدین منظور قابل استفاده میباشد.
دوز پیشنهادی :
شروع با ۳۰ میلی گرم روزانه و افزایش ۲۰ میلی گرم به صورت تدریجی در طی یک هفته تا دوز هدف که ۵۰ تا ۷۰ میلی گرم روزانه میباشد حاصل شود.
عوارض جانبی این دارو:
– خشکی دهان
– سردرد
– بی خوابی
مصرف هم زمان با داروهای اعصاب دیگر و مدافنیل توصیه نمیشود.
افرادی که مشکلات قلبی و عروقی دارند شرط احتیاط در مصرف این داروها دارند.
۳- مشاوره با روانپزشک
– به صورت فردی و گروهی
– انواع رفتار درمانی مثل CBT و IPT و DBT
در IPT و CBT با مشاوره به فرد اجتناب از خوردن زیاد برای مدت بالای یک سال تحت کنترل قرار می‌گیرد و نتایج خوبی حاصل شده است.
۴- درمان بر اساس اندیشیدن
Self Help
در کنار کمک گرفتن از روانپزشک
به خاطر داشته باشید بیماری پرخوری و کم خوری باید درمان شود و با سرزنش قابل رفع نخواهد بود. درمان و کنترل بیماری پرخوری در افراد دیابتی و غیر دیابتی بسیار مهم میباشد زیرا چاقی عوارض متابولیکی در بدن ایجاد میکند که برای سلامت قلب و عروق فرد خطر برانگیز خواهد بود.
آنچه مسلم است BED کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با خود استرس، حس شرمندگی، حس گناه و عدم کنترل خوردن به همراه می آورد.
نتایج حاصل از پرخوری میتواند دیابت نوع دوم و چاقی باشد. میتواند بیماری های عصبی با خود به ارمغان بیاورد.
