استفاده از پروبیوتیکهای بدون نسخه برای درمان سندرم تحریک پذیر روده

پروبیوتیکها محصولاتی هستند که مصرف آنها در بیماری سندرم تحریک پذیر روده IBS توسط پزشکان توصیه میشود. بیشتر مردم در انتخاب نوع پروبیوتیک و نحوه مصرف آن آگاهی کامل ندارند. داروسازان میتوانند نقش مهمی در این رابطه ایفا کنند.

بیمارانی که از سندرم تحریک پذیر روده رنج میبرند معمولا انواع و اقسام محصولات را استفاده کرده اند و در نهایت با نامیدی همچنان به دنبال یک معجزه هستند. معمولا این جمله از آنها شنیده میشود که هیچ چیز اثر نکرد. اگر چه IBS یک بیماری تهدید کننده نیست ولی روی کیفیت زندگی روزمره تاثیر گذار میباشد.

به این سناریو توجه کنید. شما یک داروساز هستید که از IBS رنج میبرید.

پس از یک شیفت طولانی در یک داروخانه شلوغ، بیماری وارد داروخانه میشود و شما تازه ساندویچ خود را در عرض ۵ دقیقه استراحت میل کرده اید. یک بیمار اورژانسی داروی خود را سریع نیاز دارد و پزشک درمانگاه پشت خط تلفن میباشد تا با شما در رابطه یک مورد اورژانسی صحبت کند و یک بیمار عصبانی در حال بحث کردن با تکنسین داروخانه در رابطه با سهم بیمه و سهم بیمار میباشد. شما با خودتان فکر میکنید این یک جریان تکراری روزانه است و من از عهده آن برمی آیم. ناگهان احساس میکنید ساندویچی که میل کردید در اطراف شکم شما پیچ میخورد و میدانید که درد در راه است! اول تصمیم میگیرید که پاسخ پزشک را پشت خط تلفن بدهید و در حین این کار به خود میپیچید. از سوی دیگر بی صبری تکنسین داروخانه اوج می‌گیرد وهیچ کس متوجه نیست شما در چه شرایطی هستید. ناگهان احساس میکنید باید همه چیز را رها کنید و سراسیمه روانه دستشویی میشوید. بیرون روی مربوط به IBS شوخی ندارد.

این مشکلات و سناریوها برای بیمارانی که از IBS یا سندرم روده تحریک پذیر رنج میبرند وجود دارد.

این بیماری انواع مختلفی دارد ولی رایج ترین نوع آن IBS-D(diarrhea-predominant IBS) می باشد. گاهی بیماران مستاصل انواع پروبیوتیکها را امتحان می‌کنند. همچنان بحث بر سر مصرف بهترینها ادامه دارد.

دردهای شکمی حداقل یک روز در هفته در سه ماه گذشته که همراه دو‌شرایط یا بیشتر ازشرایط زیر باشد:

– منتهی به دفع مدفوع

– همراه با تغییرات در تعداد دفعات دفع

– همراه با تغییر در شکل مدفوع

علت دقیق ابتلا به بیماری IBS هنوز مشخص نشده است.

به نظر می‌رسد استرس های زود بهنگام در دوران جوانی همانند تروما و سو استفاده جنسی، مشکلات روحی و‌ روانی همانند افسردگی و اضطراب، عفونتهای ویروسی و باکتریایی در دستگاه گوارش، حساسیت به بعضی غذاها در اثر عوامل محیطی و ژنتیکی یک فرد را مستعد ابتلا به بیماری سندرم روده تحریک پذیر یا IBS میکند.

بیماریIBS در زنان و افراد زیر ۵۰ سال شایعتر میباشد. با تغییر سن، علائم بیماری هم تغییر میکند. خانم‌های یائسه با IBS رنج بیشتری از بیماری در مقایسه با خانم‌های غیر یائسه با IBS میبرند. به نظر می‌رسد این علائم در مردان با تغییر سن، تغییر زیادی ندارد.

بیماری IBS معمولا با علائم تشخیص داده میشود. گاهی اوقات تست‌های سرولوژیک انجام میشود تا از بیماری‌های دیگر مثل بیماری سلیاک تشخیص افتراقی داده شود. تست روتین C-.reactive protein میباشد.

بر اساس تغییر در قوام مدفوع سندرم روده تحریک پذیر به چند نوع تقسیم میشود

-ایجاد یبوست و یا سفت شدن مدفوع

IBS-C

– ایجاد اسهال یا افزایش شلی مدفوع به اندازه ۲۵ درصد

IBS-D

– ایجاد مدفوع میکس گاهی شل و گاهی سفت

IBS-M

– کلاسه بندی نشده

کمتر از ۲۵ درصد دفع شل و دفع سفت

IBS- U

نوع سندرم روده تحریک پذیر همراه با اسهال شایعترین نوع این بیماری میباشد. زمانی که انواع درمان‌ها در نظر گرفته میشود باید در نظر گرفت که بیمار از کدام نوع بیماری رنج میبرد.

– درمان با روغن نعنا و پروبیوتیک برای انواع D و M نه برای نوع C

درمان‌های سنتی و طب سوزنی توصیه نمیشود.

برای درمان قسمت روحی و روانی، رفتار درمانی و هیپنوتیزم هم توصیه شده است.

لوپرامید و کلستیرامین و ملین های اسمزی برای کنترل علائم سندرم روده تحریک پذیر توصیه نمیشوند.

در مجموع رفتارهای تغذیه ای مناسب، روان درمانی و درمان های دارویی با هم توصیه میشوند.

اخیرا مطالعاتی در امریکا انجام شده است و مصرف پلی اتیلن گلیکول یا پیدرولاکس در این بیماری مناسب شناخته نشده است ولی مدارک کافی برای این ادعا ارائه نشده است.

در انگلستان، درمان خط اول، ۱۲ هفته استفاده از پروبیوتیکها در حال بررسی میباشد. در این تحقیقات اعلام شده است که استفاده تکی از سوشه های لاکتوباسیلوس و بیفیدیوباکتریوم و اشریشیا و نیز درمان مخلوط از اینها می‌تواند موثر باشد.

از سوی دیگر روغن نعنا در کنترل علائم کلی و درد شکمی میتواند موثر باشد.

لوپرامید نیز در کنترل اسهال ناشی از IBS میتواند موثر باشد.

پیدرولاکس PEG در درمان یبوست ناشی از IBS میتواند استفاده شود.

همانطور که از مقاله برمیاید در نقاط مختلف دنیا متفق القول برای درمان نیستند.

آنچه مسلم است تاثیر پروبیوتیکها وابسته به سوش مورد استفاده و نوع بیماری IBS میباشد. تاثیر پروبیوتیکها نه تنها نوع یک سوش و یا مخلوط آنها وابسته است بلکه به دوز ‌و راه مصرف هم ارتباط دارد.

داروها هر چه دوز بالاتر باشند اثر دهی افزایش می یابد ولی در مورد پروبیوتیکها این قضیه صدق نمیکند.

گرچه هنوز بررسی های زیادی برای دوز مصرفی، نوع مصرفی و‌ روش مصرف و … نیاز میباشد ولی به طور کلی موارد زیر در داروخانه ها میتوانند اجرایی باشند :

– پروبیوتیکها خط اول درمان برای IBS میتوانند باشند.

– زمان پیشنهاد یک پروبیوتیک، نوع خاصی براساس مدارک موجود و نیز علائم بیمار مثل درد و نفخ و اسهال و یبوست، در نظر گرفته شود.

مقایسه گاید لاین های مختلف در مورد درمان سندرم روده تحریک پذیر

جدیدترین راهنمای درمان های بدون نسخه برای سندرم روده تحریک پذیر و مقایسه مصرف در کشور های مختلف

 

	روش های درمانی اعصاب و روان(درمان رفتاری-ذهنی)	لوپرامید	PEG یا پلی اتیلن گلایکول	کپسول های روغن نعنا	پروبیوتیک
انجمن بررسی بیماری های گوارشی در کانادا	yes	no	no	yes	مورد استفاده در سندروم روده تحریک پذیر نوع D و  M تایید نشده برای مصرف در سندرم روده تحریک پذیر نوع C
انجمن بررسی بیماری های گوارشی در آمریکا	n/a	n/a	n/a	n/a	no
کالج آمریکایی بررسی بیماری های گوارشی	yes	n/a	no	yes	no
جامعه متخصص بیماری های گوارشی در انگلستان	yes	yes	yes	yes	مورد استفاده به عنوان خط اول درمان